Wat doe je met de achtergrond bij portretfoto's?

Martin Hogeboom
5 jaar geleden

Portretfoto’s maak ik liever op locatie dan in een studio. Het is leuk om eropuit te trekken en ik vind het makkelijker. Wat doe ik met die lege studio achtergrond, hoe vul ik dat op? Op locatie is het een stuk makkelijker. Maar soms kom ik in ruimtes met alleen maar grijze wanden. Natuurlijk werkt een egale achtergrond prima bij een portret: de persoon zelf krijgt dan de meeste nadruk. Maar als je dan ook nog eens speelt met licht en onscherpte heb je mogelijkheden te over... In dit blog laat ik een aantal technieken zien die ik gebruik om met hulp van flitsers de achtergrond aan te passen.

Een voorbeeld van een mooie achtergrond die zo aangetroffen is. De zon die door de boom schijnt, zorgt voor een mooi schaduweffect dat zo te gebruiken is voor een portret. Bij deze versie is er nog een klein flitsje gebruikt om het model wat uit te lichten.

Gebruik een kleurenfilter

Eén mogelijkheid is een flitser op de achtergrond richten, eventueel met een kleurenfilter erop zodat er een mooi verloop in helderheid en kleur ontstaat. Door te spelen met de positie van de flitser kun je dat verloop van boven naar beneden, van links naar rechts of van het centrum naar de randen laten verlopen, zoals hieronder te zien is:

Flitser met snoot op het model en een flitser met rood kleurenfilter gericht op de wand achter het model.

Maak schaduwvormen met je flitser

Maar er zijn meer mogelijkheden! Zoals zorgen voor een achtergrond met wat mooie schaduwvormen. Dit kan door voorwerpen voor je achtergrondflitser te plaatsen. Of andersom: door je flitser achter een voorwerp te zetten dat niet makkelijk heen en weer te schuiven is. Als je dat een keer gedaan hebt, wordt het een leuke uitdaging om voorwerpen te vinden waar je flitslicht doorheen kunt laten schijnen.

Wil je het effect op de achtergrond goed laten uitkomen, moet je één ding wel goed in de gaten houden: het hoofdlicht. Dus het licht dat gericht is op je model, dit mag niet op de achtergrond terechtkomen. Anders wordt het schaduweffect weer weggeflitst door dat hoofdlicht. In deze situaties moet je dus zorgen dat je hoofdlicht wat meer richting krijgt, door bijvoorbeeld een vlag te gebruiken om het licht richting achtergrond af te schermen of meer gericht licht te gebruiken uit een softbox met grid of een flitser met een snoot. Hieronder een aantal voorbeelden van dit effect:

Portretfoto met een flitser met snoot op het model en een achtergrondflitser (voorzien van magenta kleurenfilter) die door een varen in een plantenbak flitst. Voor de duidelijkheid, hieronder een schets van de opstelling:

Een zakelijk portret in een museum in aanbouw: het licht op de modellen komt van twee kleine flitsers die in de verhuisdozen liggen, de achtergrondflitser met snoot is gericht op de antieke camera zodat de schaduw daarvan op de wand terechtkomt.

Dit snelle dubbelportret moest gemaakt worden in het nogal saaie grijze trappenhuis van een kantoor. Om te zien of de traptreden een leuk licht/schaduw-effect konden geven, legde ik een flitser onder de trap en verwachtte een paar strepen op de wand. Het is dan super leuk als je een testfoto maakt en verrast wordt door dit licht dat door alle gaatjes in de treden heen schijnt.

Soms zie je vooraf wel een effect dat je kunt gebruiken in je opname: de schaduw die door de trap heen valt, zoals te zien is in de zwartwit “behind the scenes”-foto. Het licht was alleen een beetje zwak. Dus om het licht te versterken en de foto wat meer pit te geven heb ik een flitser achter de trap geplaatst, een flitser met snoot op het model gericht en wat gespeeld met de witbalans.

Origineel zijn hoeft niet altijd. Bij de linkerfoto heb ik een flitser achter het hek geplaatst om de schaduw daarvan op de vloer rondom het model te gooien. Een week later maakte ik de andere foto en heb eigenlijk opnieuw hetzelfde effect gebruikt: weer een flitser in de achtergrond die de schaduw van een hekje op de vloer gooit. Door een ander model, een andere omgeving en een ander kleurenfilter verschillen ze toch wat van elkaar.

Neem zelf accessoires mee

Er is natuurlijk niet altijd iets te vinden wat je op deze manier kunt gebruiken. Wil je zeker zijn dat je iets hebt om een achtergrond te verfraaien? Dan kun je zelf ook wat spulletjes meenemen. Het hoeft niet al te moeilijk te zijn. Trappetjes, barkrukken zijn wel erg leuke items, maar wellicht ook wat onhandig om het hele land door te slepen. Een stuk karton met wat gaten erin kan ook prima voldoen. Dat neemt in elk geval een stuk minder ruimte in. Dubbelgevouwen past het zelfs makkelijk in je fototas, zodat je het altijd bij je kunt hebben. Als je dit op zijn kant op de grond zet en er een flitser achter legt, heb je zonder al te veel moeite een achtergrondprojectie.

Stuk karton met gaten, met een Godox TT685F flitser ervoor. Je kunt spelen met het effect door de afstand tussen karton, flitser en muur te veranderen en door te spelen met scherptediepte.

Een foto met een flitser die door een karton met gaten op de wand is gericht (voorzien van magenta filter).

Spiffy Lightblaster

Wil je nog wat flexibeler zijn dan kun je ook kiezen voor een professioneel systeem waarbij er een projectiespot voorop een flitser wordt geplaatst met daarin een metalen of glazen dia die op een achtergrond wordt geprojecteerd. Iets wat een gobo wordt genoemd, afkomstig van "Go Black Out" of "Go Between". Een methode die vroeger veel in fotostudio’s werd toegepast in combinatie met studioflitsers. Nadeel is wel dat het een vrij groot en prijzig systeem is.

Voor een fotograaf die graag met kleine flitsers op locatie werkt is er gelukkig ook een iets kleiner en goedkoper alternatief: de Light Blaster van Spiffy Gear. Dit is een plastic houder waar gobo’s in geplaatst kunnen worden. Er worden er een aantal bijgeleverd, maar je kunt er ook je eigen gemaakte versies in zetten of zelfs dia’s gebruiken. Aan de ene zijde wordt een systeemflitser geplaatst en aan de andere kant een cameralens. Mijn versie heeft een Canon-vatting. Komt dat even mooi uit: sinds ik met Fujifilm werk heb ik een heel stel objectieven ongebruikt in de kast staan. Alweer een oude studiotechniek die je ook bij locatieportretten prima kunt toepassen.

Lightblaster op een statief, met een Godox TT685F flitser en een Canon 24mm objectief. Door te spelen met het ingestelde vermogen, de afstand tot de muur, de hoek waaronder het licht valt en met de scherpstelling van het objectief kun je het effect beïnvloeden.

Foto tijdens een werkdag van de MPN: twee flitsers gericht op het model en een flitser met lightblaster op de achtergrond.

Uit een liveshoot tijdens Professional Imaging: een paar flitsers op de modellen en een flitser met lightblaster op de achtergrond gericht.

Het kan ook wat subtieler, een flitser met flashbender op het model en een flitser met lightblaster op de achtergrond.

Onbeperkte mogelijkheden

Mogelijkheden genoeg dus om ook op locatie met wat flitslicht de achtergrond te manipuleren. Je kunt het met professionele spullen doen maar ook gewoon met kartonnetjes of andere zaken die je ter plekke aantreft. Het is een leuke uitdaging om op een andere manier om je heen te kijken bij een shoot. Spullen die je normaal gesproken liever buiten beeld laat kun je ook op een heel andere manier prima gebruiken bij je opname. Nog een creatieve uitdaging erbij dus, veel plezier bij het zoeken!

Bekijk de Spiffy Gear Lightblaster

Auteur

Martin Hogeboom

Sinds 2001 is Martin fulltime beroepsfotograaf en mensen vormen het belangrijkste onderwerp. De ene keer fotografeert hij heel simpel in reportage-stijl, een volgende keer zijn het fotoshoots waarbij extra verlichting, styling en visagie komt kijken. Hij blijft steeds op zoek naar een "WOW!- effect".

Bekijk alle berichten

Blijf op de hoogte

Houd mij op de hoogte van laatste nieuwtjes, interessante blogs en aanbiedingen.