10 tips voor het bewerken van landschapsfoto's in Adobe Lightroom

Dylan Shu
2 jaar geleden

Mijn favoriete onderdeel van fotografie is het nabewerken van de foto’s. Het maken van een landschapsfoto is pas de helft. Je bent volledig vrij om je foto's te bewerken zoals jij dat mooi vindt, er is geen echt goed of fout. Toch zijn er een aantal punten waar je rekening mee kunt houden tijdens het bewerken en daar heb ik het over in dit blog. Ik ga er van uit dat je in RAW fotografeert, zodat je de beste mogelijkheden hebt.

Tip 1: Zet de horizon recht

Er is niks ergers dan een perfecte foto met een scheve horizon. Als de horizon niet recht is valt dat direct op. Daarom is het van groot belang dat de horizon altijd recht staat in je foto's. Dit is eigenlijk mijn eerste stap in het nabewerken. Het eventuele uitsnijden en rechttrekken van de foto.

In Lightroom ga je naar uitsnijden. Daar zie je de mogelijkheid om automatisch rechttrekken te doen. Deze optie werkt niet altijd perfect, daarom is het fijn dat je het ook handmatig kunt aanpassen. Zorg ervoor dat de horizon of het object in je foto recht staat. Dit wordt met rasterlijnen goed aangegeven op het moment dat je de foto wilt rechttrekken.

10 tips voor fotobewerking in Adobe Lightroom - 1
10 tips voor fotobewerking in Adobe Lightroom - 2

Tip 2: Denk na over de compositie

Tijdens het maken van de foto kijk je natuurlijk al hoe je de compositie van de foto maakt, maar helemaal perfect is het meestal nooit. Dit is gemakkelijk aan te passen. Ik snijd bijna al mijn foto's bij en dat is niet alleen voor het formaat van Instagram, maar ook om het totaalbeeld goed te vullen qua verhoudingen.

Tijdens het bijsnijden van de foto komt er een 3 x 3 raster tevoorschijn. Dit is een handige tool voor het positioneren van de foto. Denk aan de regel van derden voor het bepalen van je compositie, maar het onderwerp kan ook in het midden van je foto staan. Het 3 x 3 raster is perfect om de exacte verhoudingen in de foto te zien.

Door het raster heb ik in het onderstaande voorbeeld de persoon precies in het midden van de foto kunnen zetten en op ongeveer 1/3e van de foto qua hoogte. Had ik deze persoon precies in het midden van de foto gezet, had ik waarschijnlijk te veel voorgrond gehad. Je kunt met het raster goed bepalen hoeveel van de foto voorgrond of bijvoorbeeld lucht is.

Tip 3: Let op het histogram

Het histogram is een visuele weergave waaraan je kunt zien welke delen van de foto over- of onderbelicht zijn. Hoe hoger de piek, hoe meer detail er aanwezig is in dat gedeelte van de foto. Donkere tinten worden weergegeven aan de linkerkant van het histogram, lichtere tinten aan de rechterkant.

Het histogram kan veel informatie over je foto's geven. Eigenlijk is het de bedoeling dat het histogram de randen niet raakt. Door de kleine driehoeken in het histogram aan te klikken markeert Lightroom in de foto de schaduwen blauw en de hooglichten rood. Hierdoor kun je gemakkelijker zien welke delen in de foto te weinig detail bevatten en dit corrigeren. Bijvoorbeeld als de schaduwen helemaal zwart zijn of de hooglichten te licht.

Het histogram kan ook een vertekend beeld geven, bijvoorbeeld als je iets fotografeert dat zwart of heel donker is. Staar dus niet blind op het histogram, maar probeer je voordeel ermee te halen door te kijken welke delen van je foto's tijdens het bewerken extra aandacht nodig hebben. Heb je de schaduwen en/of zwarte tinten bijvoorbeeld iets teveel naar beneden gebracht en verlies je daardoor te veel detail? Het histogram zal dit aangeven.

Tip 4: Pas de tooncurve aan

Eén van de meest gebruikte technieken voor het bewerken van foto's wordt een "S-curve" genoemd, waarbij de grafiek van de tooncurve er eigenlijk uitziet als de letter S. De S-curve maakt de schaduwen wat donkerder en maakt de lichtere delen helderder. Dit voegt contrast toe waardoor het beeld al een mooie basis heeft, voordat je daadwerkelijk gaat beginnen met verdere aanpassingen. De S-curve is zo te vinden online, mocht je hier niet uit komen. Je kunt ‘m eenvoudig namaken en eventueel naar voorkeur wat aanpassen! Sla het op in je voorinstellingen (meer hierover in bij tip 10) en je hoeft dit niet elke keer te doen.

Tip 5: Gebruik het retoucheerpenseel

Het gebeurt regelmatig dat er tijdens het fotograferen objecten in beeld zijn die afleiden, terwijl je eigenlijk een foto wilt creëren waarbij er zo min mogelijk afleiding is. Sommige dingen heb je liever gewoon niet op de foto staan. Dit kunnen kleinere details zijn, mensen of paaltjes naast een weg tot grotere objecten, bijvoorbeeld een elektriciteitsmast in het landschap.

Een foto ‘opschonen’ kun je doen door het retoucheerpenseel te gebruiken. Hiermee bedoel ik dat je bepaalde objecten weghaalt die kunnen afleiden. Met het retoucheerpenseel (Spot removal) in Lightroom kun je de foto opschonen en dit zorgt voor een betere look. Je veegt als het ware met het penseel over het gedeelte heen dat je weg wilt hebben en vervangt precies dat stukje met een vergelijkbaar deel uit de foto.

Tip 6: Vergeet de ruisreductie niet

Als je merkt dat een foto toch wat ruis heeft, kun je gebruikmaken van de ruisreductie functie. Ruis komt bijvoorbeeld doordat je met een hoge ISO-waarde hebt gefotografeerd of met een drone, waarbij de sensor gevoeliger voor ruis is. Ik gebruik daarom soms de mogelijkheid in Lightroom om ruisreductie toe te passen onder de sectie ‘Details’.

Let er wel op dat je het subtiel houdt met de sliders en niet gaat overdrijven. Ik gebruik meestal enkel de luminantie slider en dat rond de +20. Hierdoor zie je dat de ruis afneemt en de foto een wat softere look krijgt. Dit hangt natuurlijk wel helemaal af van wat je fotografeert en de hoeveelheid ruis in je foto's. Overdrijf je met de slider, dan ga je dat echt zien in de foto en dat wordt niet mooi. Het krijgt dat een soort uitgeveegd effect en je verliest er veel details mee. Mocht je dit doen, zorg er dan voor dat je het verscherpen wel iets omhoog gooit naarmate je meer ruisreductie toepast. Bekijk de voorbeeld foto's hieronder in het groot om een beter idee van de ruisreductie te krijgen.

10 tips voor fotobewerking in Adobe Lightroom - 4
10 tips voor fotobewerking in Adobe Lightroom - 5

Tip 7: Radiale en verloopfilters

Radiale (radial) en verloopfilters (graduated filters) zijn handige tools om specifieke delen in een foto te bewerken in plaats van het geheel. Maak je hier nog geen gebruik van? Ga er eens mee experimenteren, want als je dit eenmaal onder de knie hebt, dan heb je zoveel meer mogelijkheden. Dit zijn twee gereedschappen die ik denk voor al mijn foto’s wel gebruik en net de finishing touch kunnen geven aan een beeld.

Het graduated filter creëert een masker in de vorm van lineaire lijnen. Deze kun je helemaal uit elkaar trekken, zodat de overloop meer vloeiend wordt. Het radiale filter is in de vorm van een cirkel. Beide vormen kunnen helemaal worden aangepast naar de wens en grootte.

Waar ik deze filters het meest voor gebruik is het aanpassen van de belichting of om een bepaald gebied in de foto er bovenuit te laten springen. Bijvoorbeeld het licht in de foto te versterken of een bepaald gebied donkerder te maken, zoals de onderkant, zodat de focus meer gericht is op het onderwerp.

Ook hier geldt eigenlijk: houdt het subtiel. Het moet niet overduidelijk zichtbaar worden dat je een radiaal of verloopfilter hebt gebruikt. Je kunt deze filters ook gebruiken om bepaalde delen in de foto te veranderen qua kleur. In de volgende tip daarover meer.

10 tips voor fotobewerking in Adobe Lightroom - 6
10 tips voor fotobewerking in Adobe Lightroom - 7

Tip 8: Speel met de kleuren

Color grading is het onderdeel van het bewerken van de foto waarbij de kleuren aangepast worden. Dit is het HSL-paneel: Hue, Saturation en Luminance. Oftewel in het Nederlands: kleurtint, verzadiging en luminantie. Dit is de meest standaard manier om kleuren in foto's te veranderen. Je kunt de HSL voor elke kleur individueel aanpassen. Bepaalde delen in een foto, met de desbetreffende kleur, worden alleen aangepast in plaats van de gehele foto.

Je kunt er alle kanten mee op en dat is juist hetgeen wat iemand typeert aan een bepaalde edit-style. Je kunt ervoor kiezen om de kleuren naturel te houden en alleen de basis aanpassingen zoals het contrast te doen, maar ik geef echt de voorkeur aan het aanpassen van kleuren om een bepaalde stemming weer te geven en voor het creëren van een consistente lijn in mijn Instagram feed.

Een andere manier van kleurbewerking die je naast HSL kunt toepassen in je foto, is gesplitste tinten (split toning). Ik pas dit altijd toe in mijn foto's. Hiermee kun je een kleur toewijzen aan de hooglichten en de schaduwen in de foto. Je wijst voor de hooglichten en/of de schaduwen een kleurtoon toe en je past daar de verzadiging voor aan door met de slider de hoeveelheid te kiezen.

Als je alleen een bepaald gebied in de foto qua kleur wilt veranderen, zul je gebruik moeten maken van het aanpassingspenseel (adjustment brush tool). Je gaat hiermee over het gebied heen dat je wilt veranderen en je kunt dit wijzigen naar elke gewenste kleur. Dit geldt trouwens ook voor de eerder besproken radial en graduated filters.

Tip 9: Editing workflow en presets

Op het moment dat je wat comfortabeler bent geworden met bewerken, raad ik aan om vaste patronen aan te houden waarmee je foto's bewerkt. Ik begin bijvoorbeeld altijd met het uitsnijden en rechttrekken van de foto, daarna zet ik er een filter overheen en dan begin ik met de basis aanpassingen. Dat doe ik elke foto weer opnieuw. Dit vaste patroon werkt voor mij handig, omdat ik daardoor nooit iets vergeet. Het zorgt er voor dat ik stapsgewijs, op de juiste volgorde, toe werk naar het eindresultaat.

Heb je een mooie stijl gevonden of een manier hoe jij je foto's vaak bewerkt? Sla ze dan op als voorinstelling (preset in het Engels). Hiermee kun je met één klik de instellingen laden en toepassen op een foto, waardoor je tijd bespaart. Houd er rekening mee dat geen enkele voorinstelling op elke foto past. Er is altijd nog wat aanpassing vereist, maar het bespaart in ieder geval veel tijd en zorgt ervoor dat al je foto’s op ongeveer dezelfde manier bewerkt worden.

Tip 10: Sla niet te ver door

Veel fotografen de neiging om de verzadiging van een foto te veel omhoog te gooien, waardoor het beeld een onrealistisch kleurenfestijn wordt. Ik raad aan om eerst te proberen om de verzadiging van een foto wat omlaag te doen en daarna voorzichtig te spelen met de verzadiging bij de individuele kleuren. En door de helderheid van een foto te verhogen, oogt een foto scherper. Maar het wordt er eigenlijk niet mooier op, meer korrelig. Meestal hanteer ik, het varieert per type foto, tussen de -15 en +20 helderheid.

Vignettering is een leuke en krachtige tool, mits deze goed wordt gebruikt, om toe te passen in het bewerken van foto's. Wanneer je de foto van een afstand bekijkt wil je geen zwarte hoeken om de hoeken heen zien als een soort cirkel. Dat betekent dat er te veel vignette is toegepast. Houdt het dus subtiel en maak gebruik van de doezelaar zodat het geheel meer vloeiend overloopt. Ik gebruik vignette om mijn foto's een meer "moody" look te geven of om de focus meer naar het centrum van de foto te richten.

Veel plezier met het bewerken!

Je hoeft niet altijd een foto in de puntjes te bewerken als dat niet nodig is. Hier bedoel ik mee dat je niet per se elk schuifje overdreven hoeft aan te passen. Ga niet allerlei dingen aanpassen puur omdat je denkt dat het moet. Een foto moet er in de bewerking namelijk mooier op worden en je wilt niet te ver gaan. Het draait allemaal om trial and error...

Door te lezen over fotobewerking, tutorials te kijken en te proberen leer je veel. Maar er is een groot verschil tussen werk kopiëren en het werk van anderen als inspiratie gebruiken. Er zijn vast wel fotografen die je als voorbeeld ziet. Je wilt het liefst dezelfde edit-stijl en je hebt geen idee hoe dat moet, maar na verloop van tijd zul je merken dat je steeds meer je eigen stijl ontwikkelt. Veel plezier met het bewerken!

Handig voor fotobewerking

Auteur

Dylan Shu

Dylan Shu is een landschaps-, reis- en lifestyle fotograaf. Wat begon als een hobby veranderde al snel in een fotografie- en reisverslaving. Hij besteedt veel tijd om de mooiste locaties op onze planeet te ontdekken. Met als doel om mooie momenten zo mooi mogelijk vast proberen te leggen. Zijn foto's zijn herkenbaar door een "moody" stijl en hij gaat er zeker niet alleen maar op uit bij zonnig weer.

Bekijk alle berichten

Blijf op de hoogte

Houd mij op de hoogte van laatste nieuwtjes, interessante blogs en aanbiedingen.