8 tips voor het maken van landschapsfoto’s aan zee

Mike Muizebelt
3 jaar geleden

De door mij zo geliefde kust, is de landstreek waarmee Nederland grenst aan de Noordzee en aan de Waddenzee. We hebben maar liefst 523 kilometer van deze unieke omgeving; 353 km aan de zogenaamde Noordzeekust, de rest betreft de kust van de Waddenzee en de Westerschelde.

Sinds ik in 1990 ging studeren in Scheveningen heeft een groot deel van mijn fotografie plaatsgevonden aan de Nederlandse kust. Het is een dynamische, weidse en kleurrijke omgeving. Soms uitdagend, op andere dagen oersaai, maar eén ding is zeker, het verveelt nooit. Ik woon op een kwartiertje rijden van de kust en nog steeds laat ik me graag verrassen door de omstandigheden. De zoektocht naar mooie seascapes blijft mij trekken!

Tip 1: Let op de getijden

Vrijwel onze gehele kusttreek bestaat uit zandstranden. Gelukkig maar, want deze stranden beschermen onze kust. Brede, hoge stranden remmen de golven af en minimaliseren daardoor de invloed op de duinen. Het water spoelt hierbij soms te veel zand weg van onze kust. Dit zand wordt later door zandsuppletie weer aangevuld.

Het strand heeft een vaste opbouw. Voor het strand ligt de vooroever, vaak verborgen onder het wateroppervlak. Deze vooroever bestaat uit één of meerdere zandbanken. Het strand zelf begint op de zogenaamde laagwaterlijn en loopt door tot de voet van de duinen of een klif.

Het strand wordt dag na dag vormgegeven door de invloed van het zeewater. Als het water tijdens vloed op zijn hoogst staat, ontstaat er een vloedmerk. Dit is een duidelijke streep van rommel, wieren, schelpen en andere aangespoelde zaken. Een kort strand, vol met voetstappen en rommel aan de vloedlijn. Nee hoor, geef mij maar afgaand tij of laagwater!

Het gebied tussen het vloedmerk en de laagwaterlijn is de getijdenzone. Het is een bijzonder stuk en het maakt vaak deel uit van mijn composities: twee keer per dag is dit stuk strand land en twee keer per dag is het zee. In deze getijden zone ontstaan door de werking van het water vaak prachtige, fotogenieke structuren en kleine poeltjes die de lucht mooi weerspiegelen. Fotograferen met vloed vind ik niks….

Tip 2: Houd het weer in de gaten

Voor mijn sessies op het strand bekijk ik altijd de voorspellingen. Ik houd rekening met de stand van de zon, de getijden en de dikte van het wolkendek. Voor een woeste zee ga ik er op uit met harde wind. Zeker in combinatie met het stuivende zand kan dit erg verrassende beelden geven. Een aankomende regenbui kan zorgen voor dreigende, staalblauwe luchten boven de zee. Een lokaal wolkendek, dat door de ondergaande zon van onderen aangelicht kan worden, zorgt vaak voor een spectaculaire lucht. Het is een continu spel van water, licht, zand en dynamiek dat ik probeer te voorspellen om zo steeds weer nieuwe beelden te maken en daarmee mijn portfolio verder uit te breiden.

Tip 3: Wees op tijd en blijf lang hangen

Bij mij aan de westkust gaat de zon niet boven de zee op, maar achter de oostelijke duinenrij. Dat betekent dat de vloedlijn bij het eerste licht in de schaduw ligt. Dat eerste licht kan echter wel de wolken heel mooi aanlichten. Zorg er dus voor dat je in de ochtend ruim op tijd aanwezig bent als je op zoek bent naar mooi gekleurde luchten.

Bij een zonsondergang blijf ik vaak nog lange tijd 'hangen'. De contrasten zijn minder, kleurtinten worden zachter en door de vaak langere sluitertijden ontstaat er ook wat meer kleurverzadiging. Het spreekt voor zich dat je in het Noorden of op onze eilanden wat meer keus hebt.

Tip 4: Let goed op je apparatuur

Ik neem vaak een brede set apparatuur mee naar het strand, het liefst met twee body's. Voor de groothoekopnamen gebruik ik een middenformaat camera, de Pentax 645 Z middenformaat camera met een 28-45mm zoomlens. Om het wisselen van objectieven bij onstuimig weer te vermijden, heb ik daarnaast een fullframe camera met een korte telezoom bij me; de Pentax K-1 met een 70-200mm f/2.8. Dit vul ik naar gelang mijn fotowensen en verwachtingen aan met bijvoorbeeld een macrolens en of lange telezoom.

Deze apparatuur is weather sealed, wat betekent dat zand en/of waterspray niet binnen kunnen dringen. Dit geeft mij veel rust omdat ik me hierdoor volledig kan richten op mijn compositie en belichting én me dus geen zorgen hoef te maken over mijn apparatuur. Gebruik je overigens poetsdoekjes om je lens schoon te maken? Let dan extra goed op zandkorrels in je poetsdoek. Je zult niet de eerste zijn die door een vastzittend zandkorreltje een kras op je lens krijgt…

Tip 5: Neem een statief mee

Als je de zee fotografeert met lange sluitertijden of na zonsondergang, ontkom je niet aan het gebruik van een statief. Scherpte is cruciaal en een statief zorgt voor stabiliteit en vermindert de kans op onscherpe opnamen. Als je het statief op de waterlijn plaatst, zorg dan dat het stevig op de grond staat, aangezien de aanrollende golven het statief kunnen verplaatsen of zelfs omver kunnen duwen. Zelf steek ik de poten van mijn statief altijd wat dieper in het zand. Harde wind kan ook voor ongelukjes zorgen dus houd je statief in dit soort situaties altijd goed vast.

Controleer nadat je de opname hebt gemaakt altijd of deze niet ongewild onscherp is. Mijn favoriete statief in deze uitdagende omgeving is de Sirui Waterproof W-2204 Carbon tripod. Dit statief heeft ook een uitstekende bescherming tegen het binnendringen van zand en zeewater. Na afloop is het wel belangrijk om je apparatuur met schoon leidingwater te reinigen.

Tip 6: Gebruik grijsfilters

Voor een goed gebalanceerde foto ontkom je bijna niet aan het gebruik van een Neutral Density (ND) gradatie filter. Je zult merken dat je beelden er echt een stuk beter van worden! De ND-filters gebruik ik om het grote contrastverschil tussen de lucht en mijn voorgrond te verkleinen. Er ontstaat een natuurlijke balans in je foto en je beeld komt beter tot zijn recht.

Tot voor kort was een ND gradatiefilter met een hard verloop mijn favoriete keuze voor de zeegezichten, maar deze heeft sinds enige tijd plaats gemaakt voor een Nisi ND gradatiefilter met een medium verloop. De witte schuimkoppen en reflectie van het licht op de zee zelf worden door een medium filter erg mooi vastgelegd. Spiegelingen en kleurcontrast regel ik verder in met het Nisi Landscape polarisatiefilter. Dit filter behoudt de scherpte in je beeld, maar nog belangrijker, het zorgt voor een kleine versterking van de natuurlijke kleuren.

Bij het gebruik van filters is het overigens altijd zaak om eerst te beginnen met een basis beeld waarbij de belichting, compositie en scherpte goed zijn. Pas daarna ga je de filters plaatsen om het gewenste effect te bereiken. Op deze manier werk je bewuster en signaleer je eventuele fouten eerder.

Tip 7: Creëer dynamiek in je foto's

Voor extra dynamiek in mijn beelden zoek ik vaak sluitertijden tussen de 0.5 en 3 seconden op. Hierbij wordt de beweging van het water en het zeeschuim mooi zichtbaar in je beeld. Hiervoor zet ik een niet te zwaar ND-filter van 6 of 3 stops in. De zwaardere filters als bijvoorbeeld de 10 stops ND-filters, geven wel een mooie melkachtige zee, maar de beweging van het water gaat daarmee verloren. Wil je de kracht van de zee juist benadrukken, dan zou je kunnen kiezen voor een snelle sluitertijd van 1/500s. Het opspattende water en de beukende golven worden dan scherp weergegeven.

Tip 8: Zoek een interessant onderwerp

De weidsheid van een strand is natuurlijk een onderwerp op zich, maar deze beelden zijn als snel saai. Zoek dus een interessant object waar het oog van de kijker naartoe getrokken wordt. Dit soort rustpunten zijn er op een strand altijd; voetstappen in het zand, aangespoelde schelpen, brekende golven, patronen in het zand... Maar ook het lijnenspel van wegtrekkend of opkomend water kan je goed gebruiken om diepte in je beeld aan te brengen. Door te variëren in je standpunt kan je hier meer of juist minder de nadruk op leggen.

Zelf aan de slag?

Ik hoop dat ik je met deze tips en beelden wat inspiratie mee heb kunnen geven voor wat fotografische sessies aan de kust. Een paar keer per jaar kun je met mij mee op pad om te gaan “strandjutten”. Tijdens privé of groepsworkshops gaan we aan de slag met thema’s als lange sluitertijden, filtergebruik of compositie en belichting. Ik hoop je eens te treffen op een Nederlands strand!

Dit heb je nodig

Auteur

Mike Muizebelt

Mike Muizebelt is fulltime professioneel natuurfotograaf en ambassadeur voor Pentax en Sirui. Hij krijgt, zoals hij zelf zegt, een kick van creatief beeld en probeert met zijn fotografie zoveel mogelijk verwondering en verrassing bij de kijker teweeg te brengen. Zijn kracht ligt bij het maken van sterke, creatieve composities. Afgezien van workshops, organiseert hij verschillende fotoreizen naar zijn geliefde continent Afrika.

Bekijk alle berichten

Blijf op de hoogte

Houd mij op de hoogte van laatste nieuwtjes, interessante blogs en aanbiedingen.