Het beeldrecept van Sophie Mijnhout: een luis in het web

10 maanden geleden

In het Beeldrecept ontdek je hoe een foto tot stand is gekomen. Denk aan camera-instellingen, de nodige voorbereidingen en welke apparatuur je nodig hebt. In dit Beeldrecept vertelt Sophie Mijnhout, winnaar van de Groene Camera, meer over haar winnende foto.

De zomer liep ten einde en ik wilde iets met spinnenwebben doen. Een concreet plan had ik niet, maar het moest iets nieuws en grafisch zijn, en iets wat nog niet eerder was gedaan. Eind september 2023 maakte ik een rondje door de tuin van mijn vader en viel het me op dat sommige spinnenwebben vol zaten met bladluizen. Alle luizen waren dood, op één na. Die moest er kortgeleden zijn ingevlogen, want door de macrolens zag ik zijn pootjes bewegen in een tevergeefse poging los te komen van de kleverige draden. Door flink te vergroten zag ik de druppeltjes kleefstof op de spindraden en hoe het diertje daar op bijna kunstzinnige wijze met zijn vleugeltjes en pootjes in verstrikt raakte. Ik ervaarde voor het eerst intens hoe het moet voelen om vastgekleefd te zitten in een spinnenweb. Die emotie wilde ik overbrengen.

Welke apparatuur heeft Sophie gebruikt?

Hoe heb je de foto gemaakt?

Het spinnenweb zat op ooghoogte tussen de haag en de spar, waardoor uit de hand fotograferen lastig werd. Ik vreesde dat het te veel tijd zou kosten om mijn monopod te halen; misschien was de luis al ingepakt of opgegeten door de spin tegen de tijd dat ik terugkwam. Om de camera toch stil te kunnen houden, gebruikte ik een hark als geïmproviseerd statief.

Ik heb handmatig scherpgesteld en de camera met de lens in (vrijwel) maximale vergroting heel langzaam naar het web toe bewogen tot de luis scherp was. Dat moest heel omzichtig gebeuren, want als ik met de ringflitser het web zou raken, was het einde verhaal. Om zowel de luis als de draden scherp te krijgen, gebruikte ik diafragma f/11, een ISO-waarde van 100 en een sluitertijd van 1/60 seconde. Ik hield de camera zo evenwijdig mogelijk aan het web en kantelde de camera om de draden in het verlengde van de foto te krijgen.

Door te flitsen zag ik niet alleen prachtige kleuren ontstaan in de vleugels van de luis, maar ook de draden van het spinnenweb wit afsteken tegen een zwarte achtergrond. De donkere achtergrond die vaak ontstaat door dichtbij je onderwerp te flitsen, is niet altijd mooi of gewenst, maar in dit geval was het precies de bedoeling. Ik heb zelfs extra onderbelicht om de achtergrond nog zwarter te krijgen en om overbelichting van het kleine beestje te voorkomen.

Heb je nog ergens extra op gelet tijdens het fotograferen?

Om de schoonheid van dit kleine insect gedetailleerd vast te leggen en medeleven op te roepen voor zijn wanhopige doodsstrijd, heb ik hem zo groot mogelijk in beeld gebracht. Vanwege de kijkrichting van de luis en het lijnenspel van de draden, liet ik aan de linkerkant van de foto meer ruimte over en hanteerde ik qua compositie ongeveer de regel van derden.

Wat heb je bij deze foto aan bewerking gedaan?

Ik heb de foto bewerkt met Digital Photo Professional, het fotobewerkingsprogramma dat bij de camera van Canon wordt geleverd. De foto had niet veel bewerking nodig: ik heb hem verscherpt, iets lichter gemaakt en subtiel het contrast en de kleurverzadiging verhoogd. De kleuren in de vleugels waren al goed zichtbaar door te flitsen.

Wat vind je zo mooi aan deze foto?

Toen ik de foto had gemaakt, wist ik dat mijn 'plan' geslaagd was. Alles wat ik bewust en onbewust had willen creëren met een spinnenweb kwam in deze foto samen. Maar ik had niet meteen het idee dat ik een winnende foto had gemaakt, laat staan dat ik er de Groene Camera mee zou winnen. Ik was gewoon lekker creatief bezig geweest. Pas later, bij de bewerking, besefte ik: dit is toch eigenlijk wel een heel bijzonder beeld. De kleuren, het lijnenspel en het verhaal dat de foto vertelt zijn uniek. De luis deed me zelfs denken aan een koorddanser. Het begon met een idee over het maken van een grafisch beeld, maar deze foto ontstond ter plekke en was niet van tevoren te bedenken.

Met deze macrofoto wil ik de schoonheid laten zien van een heel gewoon, veelvoorkomend en bovendien impopulair insect. Door een intiem beeld te geven van zijn lot als prooidier, wil ik medeleven oproepen: een kleurrijke dood.

Wat is je advies aan andere fotografen?

Fotografeer wat jou fascineert en raakt, en probeer daar beter in te worden. Laat je niet te veel leiden door wat anderen daarvan vinden. Gebruik foto’s van anderen als inspiratiebron, maar volg je eigen weg. Dit is een interessante weg waarin je langzaam toegroeit naar het maken van authentieke beelden die ontstaan vanuit jouw unieke zelf, beelden met zeggingskracht, foto’s die een emotie oproepen. Resultaten volgen dan vroeg of laat vanzelf.

Je hoeft niet altijd het beeld dat je wilt maken van tevoren al helemaal in je hoofd te hebben. Integendeel, het is voldoende om een idee of intentie te hebben en het vervolgens aan de magie van het universum over te laten hoe en wanneer die wens wordt ingevuld. Zo ontstaat er ruimte voor verrassingen, verwondering, inspiratie en beleving.

Bekijk handige producten

Over Sophie Mijnhout

Sophie Mijnhout (1974, Zwolle) is in het dagelijks leven internist bij Isala, Zwolle. In haar schaarse vrije tijd is ze graag in de natuur om haar hoofd leeg te maken en altijd iets te beleven. Ze fotografeert voornamelijk in de tuin van haar vader in Dalfsen en de lokale omgeving. Sophie begon met fotografie toen ze op 13-jarige leeftijd een analoog compact cameraatje van haar vader kreeg. Na een lange pauze pakte ze de draad weer op met de komst van digitale compactcamera’s en later een spiegelreflexcamera. Haar passie ligt in macrofotografie, vooral van insecten, waarbij ze de schoonheid en kwetsbaarheid van de natuur vastlegt. Ze hoopt hiermee verwondering en medeleven voor de natuur op te roepen, gezien de zorgwekkende achteruitgang van insectenpopulaties. Haar favoriete objectief is de 100mm macro, waarmee ze de intieme details van de insectenwereld kan vastleggen.