Review Nikon Z9 systeemcamera

Yannick Schurwanz
2 jaar geleden

Toen de Nikon Z9 systeemcamera werd gepresenteerd zat ik met popcorn op de bank, samen met een paar andere Nikon fanaten. Vol spanning en in afwachting of Nikon eindelijk aan mijn eisen kon voldoen. Mijn verwachtingen werden zelfs overtroffen: dit was de ideale camera voor mij op papier. Maar hoe bevalt de Nikon Z9 in de praktijk? Een camera zonder spiegel, dat moet haast wel problemen opleveren met rolling sluiter of flickering…? Dat en meer lees je in deze review!

Bekijk de Nikon Z9 camera

Dit ging eraan vooraf

Al bijna een jaar was ik bezig met het uitzoeken van mijn nieuwe camera, want mijn Nikon D850 spiegelreflexcamera was aan vervanging toe en ik zocht iets voor naast mijn Nikon Z6 systeemcamera. Zou ik gaan wisselen naar Sony of Canon? Een keuze waar denk ik veel Nikon beeldmakers voor stonden, want Nikon liep behoorlijk achter op de concurrentie. Al helemaal op het gebied van video en autofocus.

Toen de eerste geruchten over de Nikon Z9 systeemcamera kwamen, kwam de twijfel om te wachten. Hoe meer nieuws kwam, hoe hoger mijn verwachtingen over de Z9 werden. Zou Nikon de perfecte allround camera gaan uitbrengen? Meer dan 30 megapixel, een hoge fps, snelle autofocus maar ook uitstekende video functies zoals 4K 60 frames met 10-bit Log kleuren waren qua specificaties een minimum voor mij. En nu is het tijd om de Nikon Z9 daadwerkelijk aan de tand te voelen…

Mijn eerste indruk van de Nikon Z9

De eerste indruk was meteen goed. De oerdegelijke bouwkwaliteit voor professionals die ik van Nikon gewend ben. Alles klopt: de feel in de hand en ook de plaatsing van de knoppen. Binnen minuten was ik er aan gewend. Dit voelde zo veel fijner dan de systeemcamera’s van Sony en mijn Nikon Z6 - die relatief fragiel aanvoelt in vergelijking met de Z9. Deze camera is gebouwd als een tank en deze durf ik uren in de regen, sneeuw en zand te gebruiken zoals ik dat met mijn Nikon D850 spiegelreflexcamera deed.

Zodra je de camera aanzet valt op dat de menu’s en info displays meteen typisch Nikon zijn. De viewfinder is prima, ondanks de relatief lage resolutie in vergelijking met concurrenten. Het voelt niet alsof er iets mist of dat je meer nodig hebt. Meer pixels is niet altijd beter, net zoals bij foto’s zou ik denken. Het kantelbare scherm ziet fragiel uit op de foto’s, maar toen ik het in mijn handen had was alle twijfel weggenomen. Het kantelmechanisme zit degelijk in elkaar en zal een hoop kunnen hebben.

Daarnaast biedt de verticale grip, samen met het verticaal kantelbare scherm, alles wat een fotograaf nodig heeft in een wereld waar verticaal fotograferen of filmen voor social media steeds belangrijker is geworden. Ik was erg blij toen ik deze functie zag, want het gaat mijn opdrachten waarbij ik social content maak zo veel fijner maken. En het is echt aan te raden voor de moderne fotografen.

De Nikon Z9 in de praktijk

Frames per seconde

Het eerste wat je natuurlijk moet testen met de Nikon Z9 is de hoge fps van 20 frames per seconde. Bufferen doet deze camera met mijn Angelbird geheugenkaartjes pas na 80-140 RAW-foto’s! Of die 20 frames per seconden nodig zijn in de praktijk? Waarschijnlijk niet vaak, want 10 tot 12 frames volstaat voor de meeste sporten en voor langzamere sporten zoals roeien is 5 tot 8 frames zelfs voldoende. Alleen voor sporten zoals golf zal de hoge framerate zorgen voor een perfecte timing tussen bal en club. De optie om zelfs met 120 frames in 12 megapixel JPG te fotograferen is in mijn ogen een leuke gimmick. Ik zal dat in de praktijk niet gaan gebruiken, omdat ik de RAW-bewerking mis. Al zullen andere fotografen hier vast blij mee zijn.

Geen mechanische sluiter

Wat meteen opviel bij de eerste tests was het geluid. Een speaker laat een digitaal sluitergeluid horen, want mechanische onderdelen zijn in deze systeemcamera niet meer te vinden. Je kunt zelfs naast een stille modus kiezen tussen verschillende sluitergeluiden en volumes. Ideaal als je het mij vraagt. De stille modus is natuurlijk fantastisch voor sporten zoals golf of theatervoorstellingen en presentaties, je stoort niemand meer met je camera. Maar bij een portretshoot kun je bijvoorbeeld het geluid extra hard zetten om het model te laten weten dat je een foto hebt gemaakt.

Banding, flickering en rolling shutter

Voordat ik de camera in mijn handen had was ik hier wat sceptisch over. Maar niks blijkt minder waar… Ik heb ontzettend mijn best gedaan om in verschillende scenario's met TL- of LED-licht banding te krijgen, maar het is me niet gelukt. Zelfs tijdens een videoproductie op zeven verschillende locaties met TL- en LED-licht waren er op verschillende framerates geen problemen. Zolang ik maar de flicker reduction op 50Hz aan had staan en de 180 graden regel gebruikte. Hetzelfde geldt voor rolling shutter, deze is niet tot nauwelijks zichtbaar. Het was een gewaagde zet van Nikon, maar ik denk dat ze meteen bewezen hebben dat ze klaar zijn voor deze stap: mechanische sluiters zijn verleden tijd.

Kleuren en beeldkwaliteit van de Z9

Het plaatje uit de Z9 voelt meteen goed, het oude vertrouwde Nikon beeld met prachtige kleuren zie je meteen terug. Zelfs ondanks het gebruik van een nieuwe RAW-codec waardoor de bestanden kleiner zijn, zijn de kwaliteit en het dynamisch bereik dicht bij dat wat ik van de D850 gewend ben. Misschien een tikkeltje minder dynamisch bereik dan een D850, maar daar staat een veel betere ISO-prestatie tegenover. In mijn ogen is dit een goede stap vooruit. Genoeg dynamisch bereik en megapixels voor uitgebreide nabewerking in commerciële producties, maar ook enorm goede ISO-prestaties voor tijdens donkere evenementen of het vastleggen van snelle sporten.

Automatische scherpstelling

Autofocus is denk ik hetgeen waar de meeste mensen in geïnteresseerd zullen zijn. Kan Nikon nu eindelijk Sony en Canon bijbenen met geavanceerde tracking functies zoals subject detection? Op de Nikon Z6 waren dit functies die ik niet gebruikte omdat het niet betrouwbaar en snel genoeg was, met single point AF behaalde ik betere resultaten. Het was in eerste instantie even wennen hoe je subject detection moet toepassen. In het algemeen kan ik zeggen dat de focus ontzettend goed is en zeker gelijk is aan het niveau van de Canon EOS R5 systeemcamera. Je loopt als Nikonian niet meer achter de feiten aan, je doet keihard mee in de race om de beste autofocus. Niet alleen voor foto, maar ook voor film. Het is de eerste keer in een Nikon camera dat de video autofocus betrouwbaar inzetbaar is.

De Nikon Z9 en verschillende objectieven

Nikon Z-serie objectieven

Wat gelijk opviel was het verschil in prestaties tussen diverse lenzen. De Z-mount lenzen die ik heb kunnen testen zijn de Nikon Z 24-70mm f/2.8 S lens en kort de Nikon Z 70-200 mm f/2.8 S VR lens. Deze presteren ongekend goed op de Nikon Z9. Zowel in foto als in video mis je nauwelijks shots in subject detection modus. Zelfs als mensen op je af komen rennen of fietsen weten ze het onderwerp haarscherp in beeld te krijgen op F2.8.

Nikon F-mount lenzen met FTZ-adapter

De Nikon F-mount lenzen die ik op de Z9 heb kunnen testen waren mijn Nikon AF-S 70-200mm f/2.8E FL ED VR lens en de Nikon AF-S Nikkor 400mm f/2.8G ED VR lens. Deze lenzen konden de native Z-mount lenzen goed bijbenen, vooral tussen beide 70-200mm lenzen was er weinig verschil te merken op het gebied autofocus en volstaat de oude F-mount telezoomlens prima.

Desondanks heb ik mijn 70-200mm ingeruild voor de Z-mount variant om gebruik te kunnen maken van de 5-assige stabilisatie in plaats van de 3-assige stabilisatie op de F-mount lenzen. Dit is met name voor film een belangrijke toevoeging. Met de Z-mount 70-200mm is autofocus in film bruikbaar en handheld schieten prima te doen, maar dit was op de F-mount versie lastiger. Voor de pure fotograaf is een upgrade van deze telelens echt niet nodig

Mijn iets oudere F-mount 400mm (uit 2014) functioneert prima tijdens de korte test die ik heb kunnen doen op de atletiekbaan. Op f/2.8 waren er met de D850 of Z6 al weinig momenten dat deze lens ernaast zat qua focus. En dat is met de Nikon Z9 nog steeds het geval, want de nieuwe subject detection functies werken prima samen. De stabilisatie van de Z9 samen met de 400mm is een heerlijke combi waarmee je op een lagere sluitertijd prima uit de voeten kunt.

Review Nikon Z9 systeemcamera - 5

De FTZ-adapter met Sigma Art lenzen

Toen ik mijn Sigma Art prime objectieven ging testen op de Z9 met de FTZ adapter merkte ik dat deze minder goed presteren dan de Z-mount of F-mount lenzen. Vooral de 85mm en de 35mm blijven achter in mijn ogen. De autofocus is meer zoekende, maakt een hoop herrie en zit er hier en daar toch weer net naast met meestal wat backfocus bij bewegende objecten als je met f/1.4 of f/1.8 wijd open schiet.

De 50mm vond ik het beste presteren van de Sigma Art lenzen. Waardoor dit komt, weet ik nog niet. Misschien doordat ik nog de autofocus kalibratie instellingen erop heb staan van de Nikon D850, al zijn niet meer nodig bij systeemcamera's doordat er gebruik wordt gemaakt van phase detection autofocus in plaats van contrastdetectie. Om het te relativeren: de focus prestaties van de Sigma Art lenzen zijn nog steeds een aanzienlijke stap vooruit ten opzichte van de Nikon D850 en Z6. Maar ze zijn gewoon niet zo goed als native Z-mount glas of F-mount glas met de adapter van Nikon.

Filmen met de Nikon Z9

De eerste productie met de Nikon D9 was een videoproductie van een week voor een van de grote uitzendondernemingen in Nederland. Dit is natuurlijk de ultieme stresstest van een nieuwe camera: best even spannend. Maar de Z9 voelde na een paar dagen zo vertrouwd dat ik het aandurfde om deze nieuwe camera bij zo’n grote klus te gebruiken. Het is te merken dat Nikon meer op video wil inzetten. Steeds meer functies in de camera voldoen aan de eisen van een professionele filmmaker in het medium segment. Het fullframe beeld met prachtige kleuren en de ondersteuning voor 10-bit met Log kleuren volstaan voor een hoop producties.

De beeldkwaliteit van video’s

Het beeld in 8K 25fps is ontzettend scherp, maar praktisch nog niet echt nodig. Voor een hoop producties volstaat 4K en dat is ook met 50 en 100 frames werkelijk prachtig beeld. Let op: 8K kan alleen in H265 worden opgenomen, dus een razendsnelle computer is een must. De nieuwe Macbook Pro’s met M1 Pro chips hadden hier geen probleem mee. Ik heb zonder problemen 8K interviews kunnen editen in DaVinci Resolve. 4K kan wél in ProRes worden opgenomen waardoor het editen een stuk computer vriendelijker wordt.

Het dynamisch bereik van het beeld is in orde, maar ik zou zeggen dat het niet zo groot als bij de Z6. Als ik experts op dit gebied online mag geloven gaat het om 12 stops en zal een nieuwe N-log variant hier de uitkomst kunnen bieden, want de camera kan meer aan dan er op dit moment uit gehaald wordt. Dus houd hier rekening mee als je tegen de zon in gaat opnemen en in andere situaties met een hoop verschillend licht.

De autofocus tijdens het filmen

Om gebruik te maken van de uitstekende beeldstabilisatie heb ik bijna al het filmwerk gedaan met de Nikon Z 24-70mm f/2.8 S lens. Met name in de sport modus geeft dit een heel mooi natuurlijk en stabiel beeld. De elektronische vibratiereductie met een kleine crop viel tegen, want hier en daar geeft deze wat gekke deforming in de hoeken.

Het was de eerste keer dat ik af en toe autofocus heb ingezet tijdens een filmproductie en dit was zeker met succes. In de ouderwetse film school is het werken met autofocus echt een no go, maar die tijd is echt voorbij. Er waren bepaalde situaties waarin de autofocus shots mogelijk maakte die lastig waren om handmatig snel goed te krijgen. Denk hierbij aan lopende shots op een gimbal met een diafragma van f/2.8 voor scherptediepte.

Minpunten van filmen met de Z9

Een groot minpunt is dat de Nikon Z6 als B-camera hele andere kleuren had dan de Nikon Z9. Het matchen van de twee camera's op een gelijke witbalans kostte extra tijd in het colour grading process, erg jammer als je het mij vraagt.

De overige minpunten wat betreft video die ik zou kunnen noemen zijn klein en verdienen niet veel aandacht, maar als ik toch iets moet noemen zijn het het dynamische bereik en de ISO-prestaties. Er is al redelijk snel ruis zichtbaar tijdens het filmen. Het lijkt er op dat er rond ISO 4000 een tweede native ISO zit, aangezien het beeld aanzienlijk schoner wordt vanaf ISO 4000.

Daarnaast zou ik het gebrek aan de optie om N-log naar externe recorders uit te sturen, zoals de Atomos Ninja V via HDMI, noemen. De optie om sluiterhoek te gebruiken in plaats van sluitertijd zou ik erg handig vinden. En als ik dan toch bezig ben: ik mis een duidelijke exposure hulp zoals false colour. Maar dit zijn allemaal dingen die misschien via software toe te voegen of op te lossen zijn.

De Nikon Z9 in de toekomst

Ondanks dat de camera net uit is, bracht Nikon tegelijk met de release het nieuws naar buiten dat er in Q2 van 2022 een software update komt met extra functies voor video. Ik sta nu al te trappelen en ben benieuwd wat Nikon gaat toevoegen naast de aangekondigde 8K 60fps 12-bit RAW opnamemogelijkheid in Nikon’s nieuwe N-RAW formaat.

Dit is natuurlijk een ongekende mogelijkheid, maar brengt wel vragen over mogelijke overheating en recording limits met zich mee. En of NLE’s zoals DaVinci Resolve en Adobe Premiere Pro snel ondersteuning gaan bieden aan het N-RAW formaat. Op het gebied van foto is de Nikon Z9 systeemcamera voor mij af en is er weinig dat er op software gebied hoeft worden toegevoegd, al zijn optimalisaties van de autofocus nooit verkeerd. Ik hoop in ieder geval op de volgende extra videofuncties om de Z9 helemaal perfect te maken:

  • Een N-log 2 met nog meer dynamisch bereik
  • Black Magic’s B-RAW ondersteuning naast N-RAW
  • De optie voor sluiter degrees in plaats van sluitertijd
  • False colour optie als exposure hulp
  • HDMI-output met log

Mijn conclusie over de Nikon Z9

Al met al kan ik zeggen dat Nikon is geslaagd in het maken van de ultieme allround camera. Hoge megapixels voor de commerciële fotograaf, goede ISO-prestaties voor de pers- en evenementenfotografen, snelheid voor de sportfotograaf en uitstekende videofuncties voor de filmmaker. Dit complete pakket zit verpakt in een een ontzettend robuust omhulsel dat de werkomstandigheden van de professionals aankan. Met het uitbrengen van de Nikon Z9 is denk ik het einde van de spiegelreflexcamera’s begonnen, want op geen enkel vlak doet deze camera met zijn vele voordelen onder aan een spiegelreflexcamera.

Gerelateerde producten

Auteur

Yannick Schurwanz

In 2015 is Yannick begonnen met fotograferen naast zijn studie op de Rijksuniversiteit Groningen. Deze hobby liep al snel uit de hand toen hij de topsport naast zich neer moest leggen door blessures. Tegenwoordig is hij actief als sportfotograaf. Daarnaast is Yannick eigenaar van productiehuis Feedbuilders waarmee hij allerlei campagnes en evenementen filmt en fotografeert.

Bekijk alle berichten

Blijf op de hoogte

Houd mij op de hoogte van laatste nieuwtjes, interessante blogs en aanbiedingen.